Jak zwykle w sobotę, tym razem 27 sierpnia, a więc jeszcze w wakacje – działacze polskiej lewicy przedstawili swoją wizję przyszłej szkoły. Tej po PiS-e, kiedy lewica będzie wśród współrządzących w Polsce. Konwencję zorganizowano w Ślesinie, z udziałem młodzieży z całego kraju, w tym uczestników Letniej Szkoły Lewicy.
Konwencję poprowadziła posłanka Małgorzata Prokop-Paczkowska, ale najważniejsze problemy współczesnej szkoły i recepty na ich rozwiązanie przedstawiali działacze, parlamentarzyści Koalicyjnego Klubu Poselskiego Lewicy, z udziałem głosu młodych, którzy jeszcze są uczniami, albo niedawno do szkół uczęszczali. Jednym z nich był 16-letni Michał Tyrawski uczestnik Letniej Szkoły Lewicy, który współprowadził debatę.
Lewicę z województwa kujawsko-pomorskiego reprezentowali posłanka Joanna Scheuring-Wielgus, poseł Krzysztof Gawkowski, młode osoby z Federacji Młodych Socjaldemokratów z Ziemowitem Dziopą oraz Młodej Lewicy z Mateuszem Orzechowskim.
Do zabrania głosu poproszony został Sławomir Broniarz – szef Związku Nauczycielstwa Polskiego. Zdiagnozował sytuację w dzisiejszej edukacji, podkreślając szczególny problem, jakim jest brak nauczycieli.
Złym założeniem jest rozliczanie nauczycieli z realizacji przestarzałej, kostycznej podstawy programowej, co zmusza do pamięciowej nauki materiału – przyjmowania gotowej papki, a nie uczenia krytycznego myślenia, komunikacji, kooperacji, przedsiębiorczości, czego wymaga dzisiejsza rzeczywistość, a na co brak czasu w toku nauczania. Potwierdza to przedmiot HiT, gdzie są już gotowe jednostronne interpretacje „faktów”. Ten przedmiot zwalnia uczniów od myślenia.
Wymaga się od nauczycieli wysokich kwalifikacji a zarobki są niskie. Np. absolwent uniwersytetu zarabia 3.400 zł brutto, co w zderzeniu z kosztami życia w mieście jest dramatycznie nisko. Ten co ma 20 lat pracy – zarobi brutto 4.200. Kogo zachęcimy do podjęcia takiej pracy?
Potrzeba zmiany taktyki edukacyjnej, a nie niskich środków na finansowanie szkół, ideologizacji życia szkolnego, bo w ten sposób idziemy na dno, choć jeszcze niedawno w światowym rankingu szanghajskim szkół i uczelni mieliśmy wysokie miejsca.
Poseł Adrian Zandberg pytał, czy polska szkoła dobrze przygotowuje młodzież na współczesny świat z jakim się niebawem zderzy? W tym świecie nie będzie wielu surowców, które są dziś oczywiste, szybko zmieniający się klimat, prowadzący do katastrofy, rosnące nierówności sprawią, że nie można będzie użyć prostych odpowiedzi sprzed kilkunastu lat. Fascynacja internetem, rewolucja w zdobywaniu wiedzy, ale zarazem świat reklamy, manipulacji, przemoc w sieci, przestępstwa wykorzystujące ludzką słabość. Potrzeba będzie specjalistów z zupełnie nowych dziedzin informatycznych. Szkoła powinna młodych ludzi na to przygotować, a tymczasem wydaje się, że ministrem edukacji jest facet, który najwyraźniej tego nie rozumie. Niedawny wywiad dla PAP z ministrem szokuje, gdy w odpowiedzi na pytanie: jakie widzi wyzwania stojące przed światem, Polską, cywilizacją, pan minister mówi, że zagrożeniem jest to, że ludzie uprawiają seks dla przyjemności, a jak się ktoś z nim nie zgadza, to jest ubekiem. Odniosę się tak, mówił Zandberg: Panie ministrze Czarnek, nasza cywilizacja ma kłopoty, ale one nie wynikają ani z seksu ani mrocznego dziedzictwa UB! Te kłopoty, to jest kryzys klimatyczny, sypiący się system energetyki i że nasza gospodarka niszczy przyrodę, korporacje stawiają na zysk ponad ludzi. Tego uczniowie nie dowiedzą się ani z lekcji HiT-u ani z ukochanych przez ministra lekcji religii. Trzeba PiS odsunąć od władzy, bo polska szkoła musi odpowiadać na wyzwania współczesności a nie na problemy z XIX wieku.
Temat ochrony środowiska kontynuowała studentka Emilia Drobot z „Młodych Razem”. Stwierdziła, iż program dot. środowiska jest w szkole zły, szkodliwy i nieaktualny. Dzieci uczą się o lasach jako zasobach drewna, rzekach jako szlakach transportowych, a o węglu jako o czarnym złocie, na którym oparte jest polskie bogactwo. To myślenie sprzed 20. wieku, to tak jakby pisano w podręczniku medycyny, że przeziębienie dziecka leczy się wrzuceniem go do pieca na 3 zdrowaśki. Potrzeba spójnej edukacji klimatycznej, która zacznie się już w przedszkolu, bo nikt nie jest za mały, żeby wiedzieć do jakiego kosza wrzucić butelkę po napoju. Nikt nas nie uczył, że np. regulacja brzegów rzeki czy zrzucanie nieczystości będzie prowadziło do suszy a nawet katastrofy ekologicznej. W liceum powinniśmy już wiedzieć, kto odpowiada za taką katastrofę. Wielkie światowe biznesy zatruwają nasze środowisko produkując ogromne ilości CO2. Edukacja klimatyczna musi uczyć działania, wspólnoty i odpowiedzialności. Jesteśmy w stanie katastrofy klimatycznej i żadne z nas nie może poradzić sobie z nią samodzielnie. Potrzebujemy regulacji prawnych np. na poziomie UE czy świata. Trzeba działać razem, bo inaczej nie mamy żadnych szans.
Adrian Zandberg podkreślił jeszcze jeden aspekt edukacji, to przygotowanie młodych ludzi do podjęcia pracy, poznania swych praw, kooperacji pracowniczej, wiedzy – jak założyć związek zawodowy, co to jest sąd pracy, inspekcja pracy itp. Lekcje przedsiębiorczości tego nie realizują, bo pełne są ekonomicznych bzdur i ideologii. Potrzebna jest rzetelna edukacja pracownicza – przygotowanie do życia zawodowego. Stąd młodzi w pierwszej pracy niejednokrotnie nie wiedzą co oznacza umowa o pracę albo śmieciówka, stają się ofiarami łamania prawa, nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa itp.
Emilia Drobot uzupełniła tę wypowiedź o świadome korzystanie z Internetu, wskazując na takie zagrożenia, jak szerzenie teorii spiskowych, hejtu, fałszywych informacji. Polska szkoła powinna uczyć jak rozróżniać pseudonaukowe bzdury od faktów. Firmy produkujące gry manipulują młodymi ludźmi. Czy minister Czarnek słyszał o grach, zaprojektowanych w taki sposób, by uzależniać, czy słyszał o platformach cyfrowych, na których jest tylko wyzysk, czy słyszał o naciąganiu na krypto waluty albo płatnościach w grach online? W tramwaju widzimy plakaty ostrzegające przed kieszonkowcami, ale nigdzie nie widzimy info o naciągaczach w naszym własnym telefonie.
Posłanka Agnieszka Dziemianowicz-Bąk – mówiła, że paradoksalnie obawy przed strajkiem nauczycieli rozwiewa fakt, że niebawem nie będzie miał kto strajkować, bo nauczyciele, źle wynagradzani, szukają pracy w innych sferach życia, odchodzą z zawodu. Przykładem był towarzyszący posłance Paweł Koźlarz, długoletni nauczyciel. Szacuje się, że brakuje od 13 do 20 tysięcy nauczycieli.
Minister Czarnek niedawno ogłaszał mikro podwyżki dla początkujących nauczycieli o 235 zł na rękę, ale nic dla długoletnich pedagogów. To po prostu było wyrównanie do kwoty pensji minimalnej… Lewica nieustannie postuluje o pilne 20-procentowe podwyżki płac dla nauczycieli i podniesienie prestiżu tego zawodu. Mówi tak jednym głosem ze związkami zawodowymi. I po wygranych wyborach na pewno to zrobi. Pensje dla nauczycieli powiązane będą ze średnimi pensjami w gospodarce. Ten mechanizm pozwoli nauczycielom bezpiecznie planować swoją przyszłość. Zmienimy to: z ministerstwa usuniemy ministra Czarnka, a ze szkoły lekcje religii, które każdego roku kosztują półtora miliarda zł, a pieniądze te mogą być przeznaczone na podwyżki płac nauczycieli.
Przykładem i inspiracją przywoływaną podczas debaty na Konwencji była szkoła w Finlandii, reformowana stopniowo z testami zmian, konsultacjami i pilotażem.
Posłanka Anita Kucharska-Dziedzic – edukacja powinna być praktyczna, nauka powinna się w życiu przydać. Umiejętność korzystania z wiedzy to klucz do prawidłowego czytania świata i znalezienia w nim swojego miejsca. Np. nauka o procentach, to jednocześnie wiedza jak wziąć kredyt i płacić odsetki, co to są stopy procentowe. Trzeba nie tylko wiedzieć z historii, który król wygrał jaką bitwę, ale czego bronił, jakich wartości. Skąd się wziął kolonializm, niewolnictwo, antysemityzm, dlaczego tak cenna jest demokracja.
Posłanka przekonywała, jak ważna jest nauka czytania ze zrozumieniem, bo 70 proc. Polaków nie do końca rozumie co czyta, 40 proc. nie rozumie, kolejne 30 proc. ma z tym problem. Większość Polaków to wtórni analfabeci albo analfabeci funkcjonalni. Tak się nie da budować dobrej przyszłości.
Na biologii nadal uczycie się o pantofelkach? A powinniście się uczyć o wirusach i o szczepionkach. Trzeba by się nauczyć co zrobić, by nie mnożyły się wirusy i nie mnożyli się płaskoziemcy.
Od przedszkola po maturę macie po 2 lekcje tygodniowo religii, katolickiego moralizatorstwa, a nie macie nauki o zdrowiu. Potraficie odróżnić zawał od udaru, pomóc komuś kto zasłabł?
Każdy kto kończy podstawówkę powinien umieć pływać. Dzieci nie mogą się topić w czasie wakacji! To są umiejętności, które powinniśmy zdobywać w szkole.
Bez edukacji klimatycznej nie przetrwacie, a edukacja seksualna? Nie o to chodzi byście się modlili przed stosunkiem, ale wiedzieli, jak się zabezpieczyć przed chorobą weneryczną i niechcianą ciążą. Ani pornografia, ani Tik-Tok nie mogą zastąpić edukacji seksualnej w szkole.
Szkoła musi odpowiadać waszemu biologicznemu rytmowi dnia. O ósmej nie przyswajacie wiedzy, nie ma takiej możliwości. Przyswajacie dopiero od 9-tej. Dlatego tę pierwszą godzinę trzeba przeznaczyć na zajęcia rozruchowe. A uczyć się od 9 do 13–14, bo wtedy mózg pracuje najlepiej. A potem ciepły posiłek. Partia, która szła do władzy obiecując walkę z ubóstwem, nie potrafiła przez 7 lat zapewnić czegoś tak oczywistego jak ciepły posiłek dla każdego ucznia w szkole.
Po godzinie 14. dalsze rozwijanie kreatywności, ale także odrabianie zadań, ćwiczenie. Skończmy z pracami domowymi! Nauka jest w szkole, a uczeń nie jest od dźwigania tornistrów i plecaków z podręcznikami. Wszystko co dotyczy nauki jest w szkole. Tam powinni dyżurować nauczyciele, tłumaczący lekcyjne zadania. Rodzice są od kochania, akceptowania, zapewniania bezpieczeństwa, a nie pilnowania odrabiania zadań domowych.
Poseł Marcin Kulasek – odniósł się do oceny podręcznika do przedmiotu Historia i Teraźniejszość. Najpoważniejszym z zarzutów jest zaszufladkowanie w treściach osób o poglądach socjalistycznych, liberalnych, feministek, a nawet współczesnych chadeków razem z A. Hitlerem. W tej szufladzie nie zmieścili się ludzie o poglądach PiS-owskich i prof. Roszkowskiego, ewentualnie jeszcze ci z Marszu Niepodległości.
Zamiast uczyć zasad demokracji, jak działać w społeczeństwie, profesor odnosi się do XIX-wiecznych poglądów. Źródłem współczesnej demoralizacji wg podręcznika jest rock end roll… Przerażający jest cytat o hodowli dzieci z in vitro. Lewica zawsze będzie się upominać o refundację kosztów skutecznego działania w niepłodności metodą in vitro!
Uczestniczący w debacie młodzi ludzie (Mateusz Gierszewski, Ola Iwanowska) również krytycznie odnosili się do cytowanych tez zawartych w podręczniku. Szkoła powinna być wolna od ideologii, w tym od religii, jakiejkolwiek.
Po wprowadzeniu tego podręcznika ministrowi należy się dymisja.
Współprowadzący konwencję Michał Tyrawski poinformował, że jedynie 5 proc. młodych chce wg badań (10 tys. uczniów) wprowadzenia przedmiotu, a aż 92 proc. negatywnie ocenia działalność ministra. Minister Czarnek nie ma więc ani mandatu do sprawowania swojej funkcji, ani do wprowadzania HiT-u.
Radna Warszawy, wiceprzewodnicząca Nowej Lewicy Paulina Piechna-Więckiewicz – mówiła o bezpiecznej szkole, szkole bez przemocy, szkole bez barier. Co drugi uczeń/uczennica doświadczyli w ub.r. przemocy w szkole. O przykładach takich sytuacji mówiła Zuza Piwowar z Sanoka. Prawicowcy lubią mówić o zagrożeniach dla dzieci ze strony gender, cokolwiek to znaczy, natomiast apelowała – zróbcie coś dla dzieci – finansujcie dziecięcą psychiatrię i stanowisko psychologa w szkole.
Zbyt dużo jest samobójstw wśród dzieci i młodzieży. Lewica obiecuje, że się tym zajmie. Także bezpieczną drogą do szkoły.
Podsumowaniem konwencji było hasło „Przyjazna szkoła”.
Retransmisję konwencji obejrzeć można w Internecie pod linkiem: https://www.facebook.com/watch/live/?ref=notif&v=439419961483313¬if_id=1661589080409614¬if_t=live_video_explicit
Opr. nim, 27 sierpnia 2020 r.